Klinische reflecties bij de rattenman, Freuds casus over de dwangneurose
In zijn befaamde gevalstudie uit 1909 beschrijft Freud de analytische kuur met Ernst Lanzer. Kort na een legeroefening meldt deze zich aan in Freuds praktijk, bevangen door een reeks raadselachtige dwangformaties. Zo drong zich aan Lanzer de verbijsterende dwanggedachte op dat hij een medesoldaat een verschuldigde som geld diende te betalen, zoniet zou zijn vader of geliefde een ongeluk overkomen. Dat dit ongeluk eigenlijk een foltering betrof waarbij ratten een cruciale rol speelden, droeg ertoe bij dat Lanzer bekend is geworden onder het pseudoniem de “Rattenman.”
In het eerste deel van zijn tekst gaat Freud uitgebreid in op Lanzers ziektegeschiedenis. Hij biedt hierbij inzicht in zijn hantering van de psychoanalytische techniek, met bijzondere aandacht voor de inleidende of preliminaire gesprekken. Freud toont aan hoe, uit het labyrinthisch aandoend materiaal van deze dwangneurose, stapsgewijs de logica van de casus kan worden ontrafeld.
In het tweede gedeelte van de tekst gaat Freud dieper in op zijn theorievorming over de dwangneurose, met aandacht voor de kenmerkende verhouding tot het onbewuste driftleven, de geïmpliceerde verdeeldheid tussen ratio en bijgeloof, en de preoccupatie met de dood.
We zullen de casus bespreken in zes bijeenkomsten, waarbij de focus zal liggen op een lectuur van Freuds oorspronkelijk artikel, inbegrepen diens oorspronkelijke notities. Ook zullen we ingaan op Lacans lectuur van Freuds tekst, zoals geformuleerd in zijn artikel “Le Mythe individuel du névrosé.” Binnen onze lectuur blijft Freuds casus bijzonder actueel en relevant voor de hedendaagse klinische praktijk. We scheppen dan ook graag ruimte voor dialoog. Alle geïnteresseerden zijn welkom om deel te nemen.
Waar?
PC Gent-Sleidinge, Fratersplein 9 – 9000 Gent
Wanneer?
Maandagavonden van 20 tot 22 u.
- 15 January 2024
- 12 February 2024
- 11 March 2024
- 15 April 2024
- 13 May 2024
- 10 June 2024